Թեմա 10. Հին Հայաստանի մշակույթը.
- Հայկական առասպելներն ու վիպերգերը
- Հայոց նախաքրիստոնեական հավատքը
- Գրավոր մշակույթը /բանավոր, դասագիրք, էջ 155-169, /
- Ներկայացրե՛ք Հայոց դիցարանը և համեմատեք հունահռոմեական դիցարանի հետ:/գրավոր/
Հայոց առաջին պետության՝ Արատտայի հովանավոր աստվածն էր Հայկը, որ համարվում էր արարչագործ Հայա աստծո որդին: Հայկի անունով էր կոչվում երկնքի ամենապայծառ համաստեղությունը՝ Օրիոնը: Վանի թագավորության դիցարանն արձանագրված է Մհերի դռան վրա: Այն կազմված է եղել 35 աստվածներից և 35 դիցուհիներից: Վանի թագավորությունից հետո ձևավորվում է նոր դիցարան: Դիցարանը ղեկավարում էր Արամազդը, որին պաշտում էին իբրև արարիչ երկրի և երկնքի, բարօրություն, լիություն, արիություն շնորհող: Չափզանց սիրված էր Մայր դիցուհի Անահիտը: Ռազմի և քաջության աստվածն էր Վահագնը: Նրա կինը՝ Աստղիկ դիցուհին, երկնային լույսի, սիրո և գեղեցկության աստվածուհին էր: Սիրված դիցուհի էր Նանեն՝ մայրության և ընտանեկան օջախի պահապան-դիցուհին: Արեգ-Միհրը արեգակի, լույսի և արդարության աստվածն էր: Մեր դիցարանում նաև տեղ ուներ հյուրընկալության Վանատուր աստվածը:
Հելլենիզմի դարաշրջանում հայոց աստվածները համապատասխանցվել են հունականների հետ, օրինակ՝ Արամազդ-Զևս, Անահիտ-Արտեմիաա, Վահագն-Հերակլես, Աստղիկ-Ափրոդիտե, Արեգ-Միհր-Հելիոս և այլն:
Արտաշես Գրիգորյան 